Miejskie Biuro Wystaw Artystycznych zaprasza na wystawę

Marek Lalko
„Świadek obrazu: refleksje fotografa”

Galeria MBWA Leszno, ul. Leszczyńskich 5
wernisaż: 18 lipca 2025 /piątek/, godz. 18.00
wystawa czynna do 24 sierpnia 2025

Aura tajemnicy – o fotografiach Marka Lalko
„Fotograf ma warsztat, zaplecze, a kiedyś miał też aurę tajemnicy – świat dostępny tylko nielicznym, w którym obraz powstawał na skutek skomplikowanych procesów”, mówi Marek Lalko. Oglądając jednak jego prace, możemy się przekonać o tym, że fotograficzna aura tajemnicy wcale nie zaginęła. Dobrze oddaje ją zdjęcie z serii Archiwum, ukazujące plik czarno- białych odbitek naklejonych na tekturki i spiętych sznurkiem. Ta praca ukazuje również inną fotografię ulokowaną na samej górze tej konstrukcji – tajemniczą, przedstawiającą człowieka odpoczywającego na plaży…a może martwego? Zastanawiamy się co znajduje się na pozostałych zdjęciach.
Tajemnica leży u samych początków zainteresowania Marka fotografią. Po raz pierwszy zobaczył aparat fotograficzny na strychu poniemieckiego domu, który został przejęty przez jego dziadków po II wojnie światowej. Przedmiot ten stał się jego ulubioną zabawką. Opowieść ta łączy się w pewien sposób z pracami Marka – lubi eksperymentować ze znalezionymi kliszami, odbitkami, jakby powracał do pierwszego momentu zetknięcia się z fotografią. Tajemnicze, poniemieckie tereny, wydają się być wyjątkowo łaskawe dla sztuki, o czym świadczy doskonały zespół artystów zgromadzonych w Instytucie Sztuk Wizualnych Uniwersytetu Zielonogórskiego. Marek jest jednym z jego przedstawicieli.
Patrząc na jego fotografie prezentowane w galeriach, odnosimy wrażenie, że interesuje go przede wszystkim samo medium. Fotografuje fotografię, jakby kontynuował zapoczątkowane ponad sto lat temu eksperymenty awangardy. Nieustannie kwestionuje mimetyczny wymiar tego środka wyrazu. Prace wykonane przy pomocy camery obscury przekształcają rzeczywistość XXI wieku w tak surrealny sposób, że staje się ona trudna do rozpoznania. Fragmenty ciemni zamieniają się w zupełnie abstrakcyjne obrazy. Kolor nie przybliża zdjęć do rzeczywistości – przeciwnie, mimo że stanowią one odbicie jej fragmentów, sprawiają wrażenie niemal czysto abstrakcyjnych kompozycji.
Okazuje się jednak, że Marek jest doskonałym portrecistą i wcale nie ucieka od kontaktu z człowiekiem. W pracach znanych z wystaw portretuje jednak zjawisko, które kocha najbardziej – fotografię. Jego autoportrety nie są typowe, nie mają narcystycznego wymiaru. To przede wszystkim prace poświęcone medium fotograficznemu, które wysuwa się tutaj na pierwszy plan – autor staje się zaledwie niewielką sylwetką, nieco znikającą w uchwyconej na zdjęciu scenerii. Czy chce nam w ten sposób powiedzieć, że fotografia jest całym jego życiem? A może jest to świadectwo tak rzadko spotykanej u artystów pokory?
Fotografie Marka łączą dwa – wydawałoby się – przeciwstawne zjawiska. Z jednej strony ujawniają niezwykle staranną, wymagającą dużego nakładu pracy kompozycję, z drugiej – chętnie korzystają z działania przypadku. W ten sposób stają się doskonałą metaforą samego życia, tak zależnego od rzeczy, których wcale nie planowaliśmy. Są rodzajem praktykowania niezwykle potrzebnej w naszych czasach uważności. Jak mówi artysta, „ciemnia nie toleruje pośpiechu. Zaczynam kontemplować proces. Cieszyć się z małych rzeczy. Czasem wydaje mi się, że tylko dla tych chwil nadal uprawiam ten specyficzny, tradycyjny rodzaj zapisu obrazu”. Warto pamiętać jednak, że Marek odkrył uważność długo przed tym, zanim stała się modna. /dr Karolina Zychowicz/

Marek Lalko
Urodził się w Sulęcinie, jednak od wczesnych lat jest związany z Zieloną Górą. Studiował grafikę i malarstwo na Uniwersytecie Zielonogórskim, gdzie zrealizował dyplom fotograficzny zatytułowany „Moja fotografia dokumentalna” oraz „Miejski pejzaż człowieka”.
Swoją drogę zawodową rozpoczął jako laborant w Instytucie Wychowania Plastycznego (obecnie Instytut Sztuk Wizualnych Uniwersytetu Zielonogórskiego), gdzie obecnie pracuje jako adiunkt, prowadząc II Pracownię Fotografii.
Na początku swojej praktyki fotograficznej zajmował się fotografią reportażową, współpracując z lokalnymi redakcjami i prasą. Równolegle rozwijał własną działalność artystyczną, koncentrując się na fotografii tradycyjnej i cyfrowej oraz na obrazie jako języku sztuki. W swojej twórczości sięga także po instalację i obiekt, opierając je na medium fotografii.
Stopień doktora uzyskał na Wydziale Sztuki Uniwersytetu Technologiczno-Humanistycznego w Radomiu, gdzie obronił rozprawę pt. „Cytaty czasu i pamięci. Obiekty intermedialne”.
W centrum jego zainteresowań znajduje się obraz w jego relacji do pamięci, czasu i przestrzeni.
Interesuje go również fizyczność medium oraz procesualność zapisu. Fotografia i film są dla niego narzędziami obserwacji i interpretacji rzeczywistości, a mechaniczny akt rejestracji staje się punktem wyjścia do poszukiwania nowych form przedstawienia.
Zrealizował ponad dziesięć wystaw indywidualnych oraz uczestniczył w ponad dziesięciu wystawach zbiorowych (szczegóły dostępne na mojej stronie internetowej).
Wybrane prace prezentuje na stronie: [ http://www.lalko.com/ | www.lalko.com ] .
Od 2009 roku prowadzi autorski dziennik fotograficzny, w którym regularnie publikuje obrazy stanowiące chwilowe zapisy otaczającej rzeczywistości.